zaterdag 19 september 2015

Gemonde, 19 september 1944

Op dinsdag 19 september 1944  (3e dag van operatie Market Garden). Op deze dag werd er vanuit Engeland op Son gevlogen om de Amerikaanse 101st luchtlandingsdivisie te bevoorraden. Het weer boven Engeland was slecht met dichte mist voor kust en laaghangende bewolking boven het Kanaal. Gliderpiloten konden hun sleepvliegtuig daar nauwelijks zien. 385 sleepvliegtuig-glider combinaties vertrokken in 10 series vanuit Engeland.  De twee laatste series werden boven het Kanaal teruggeroepen vanwege het weer.
213 gliders (zweeftoestellen) kwamen veilig aan op de landings- en dropzone in Son.
Geen van de gliders met de twaalf 105 mm houwitzers kanonnen bereikte LZ-W in Son. Op deze dag werd een glider welke om 12.30 uur opsteeg in Engeland en op weg was naar Son in de buurt van Gemonde door Duits luchtafweergeschut onder vuur genomen. Het toestel werd geraakt in de vleugel en staart, de sleepkabel brak en het gevolg hiervan was een gedwongen landing (16.15 uur). Deze glider landen in de buurt van de Hooghemertseweg in Gemonde. Piloot William S. Preus en zeven airborne artillery mannen van 101st division werden door de Gemondse ondergrondse naar een onderduikplaats in een sloot in de bossen van de Gasthuiskamp te Gemonde gebracht. Daar verbleven deze soldaten ruim 3 weken. Op die zelfde dag maakte een tweede glider bestuurd door piloot James A. Swanson een onvoorziene landing aan de overzijde van de Schijndelsedijk in de buurt van de Koppenhoefstraat. Deze glider vervoerde bijna 2 ton aan 105mm munitie. Een van de bemanningsleden die direct achter de piloot zat werd dodelijk getroffen door de beschietingen vanaf de grond, de overgebleven vier bemanningsleden werden o.a. geholpen door de Fam. v.d. Linden en hielden zich de eerste vier dagen schuil in de bossen van Het Speet aan de rand van de Geelders. Vanwege het slechtere weer werden de vier amerikanen door de Fam. v.d. Linden verplaatst naar een kippenhok in de buurt van hun boerderij. Enkele dagen later trok een Duitse eenheid in de boerderij van de familie van der Linden en plaatste er een luchtafweerkanon. De situatie van de vier Amerikanen in het kippenhok werd steeds moeilijker. De Amerikanen werden op een nacht door vader en zoon van der Linden naar de overzijde (Gemondse zijde) van de Schijndelsedijk gebracht. Van daar uit bracht Dorus de Bie ze naar een schuilplaats in de Gasthuiskamp waar zich al acht Amerikanen bevonden. Gerardus Smits en  Frans W. Geerts en andere brachten ‘s avonds regelmatig eten en drinken naar deze twaalf Amerikanen.  Op 12 oktober werden deze Amerikanen verkleed als boeren in groepjes van drie begeleid door een gids door de Duitse linies overgebracht naar het 5,5 km verderop gelegen Sint Lidwina gesticht (ziekenhuis) in Schijndel. Hun achtergelaten wapens in het bos van de Gasthuiskamp werden later met een list naar het ziekenhuis vervoerd.(zie einde bericht)  In het St-Lidwina ziekenhuis in Schijndel werden deze  Amerikanen verborgen voor de ook daar aanwezige Duitsers. Op de kamerdeur van de Amerikanen stonden de letters TB (tuberculose) de Duitsers durfde daar niet binnen te komen. De Amerikanen verbleven daar tot de bevrijding van Schijndel en vertrokken op 24 oktober.  (Voor details zie ook oorlogsdagboek St Lidwina gesticht)
Marinus Bressers vertelt over de 12 ondergedoken Amerikanen uit de zweeftoestellen  op het onderduikplaats in de Gasthuiskamp te Gemonde.(Video van het Groene Buiten)
Antoon Schellekens vertelt over de ondergedoken bemanning uit een zweeftoestel en over de Duitsers die op 18 september 1944 hun boerderij -in het buitengebied de Beek-vorderden en op 19 september op overvliegende vliegtuigen schoten.

Gedeelte uit dagboek van Zeer Eerwaarde zusters van St Lidwina gesticht Schijndel.
Bij dit gebeuren werden de Duitschers zoo fijn bij de neus genomen, dat het even vermeld moet worden.

Daags nadat deze Amerikanen gekomen waren, moesten hun wapens naar hier worden overgebracht. Dat was een prĂ©cair geval, want overal slopen er Duitschers en verraderlijke N.S.B.’ers rond. Er werd iets op gevonden. Christ van Bakel, een onderduiker uit Haarlem, die vaak dienst deed in het ziekenhuis en tevens tot onze voerman was gepromoveerd, zou er met de wagen op af gaan. Er zou zoogenaamd een gewonde uit het bos naar hier worden getransporteerd. Onze schooljuffrouw Gree Scholte, zou als verpleegster fungeren, een andere ondergronder als “dokter”, een derde als brancardier. In het bos werden de wapens op den bodem der kar gelegd, een dikke laag stroo er over, dan een brancard, waarop de gewonde lag. Deze was natuurlijk volgens alle regelen der kunst verbonden, vooral zijn degelijk ingepakt hoofd en zijn dikomzwachelde arm deden het ergste ver­moeden. De verpleegster zat met een zorgelijk gelegenheids­gezicht bij hem en controleerde zijn pols, ook voerman en brancardier keken zooals het hoorde en de “dokter” reed op een fiets naast den wagen. Plotseling een gebiedend “halt” …. Een paar argwanende Duitschers staan voor Christ. “Een zwaar gewonde, die naar St. Lidwina vervoerd wordt”, was het antwoord op de desbetreffende vraag. “Als hij het ge­sticht tenminste nog levend haalt” werd er met een zucht bijgevoegd. De Duitschers bekeken den “gewonde” met meewarige blik, gaven den raad heel kalm en bedaard te rijden, wat geredelijk beloofd werd, en gingen huns weegs. Maar nauwelijks waren die bezorgde lui uit het gezicht ver­dwenen of Christ legde de zweep over het paard en met een lustig vaartje bereikte het gevalletje St. Lidwina, waar de “gewonde” plotseling wonderbaar genas en de wapens tot nader orde secuur werden opgeborgen.

amerikanen st Lidwina schijndel

 “Wie is wie ? Foto’s van 17 Amerikanen St. Lidwina hospital Schijndel

Namen van de 12 Amerikanen in Gemonde (verborgen in de Gasthuiskamp)
Piloot William Preus,  304 TCS / 442 Troop Carrier
Sergeant Alvin Etingoff,
Staf Sergeant Richard Doss “Bill”,
Technical Sergeant Harold V. Wohlford,
Korporaal Perry S. Acord,
Soldaat Herman J. Hohman,
Technicain 5th class Robert W. Weaks,
Technician 5th class Rex.A. Willoughby,
Glider Koppenhoef -Schijndelsedijk 19 september
Piloot James A. Swanson,  305th Troop Carrier Squadron, 442nd Troop Carrier
Soldaat Ovt Ledford.M. Langston,
Soldaat Nick A. Marucas
Korporaal William A. Lange.
Zittend in de stoel met linker voet in het verband, glider piloot George Brennan. Zijn aangeschoten glider met 3 bemanningsleden en jeep landde op 19 september op de Beek tussen Schijndel en Gemonde. De gewonde  George Brennan en Brazil Thompson wisten aanvankelijk aan de Duitsers te ontkomen door zich te verstoppen in een sloot en later in een schuur.  De eerste hulp kregen ze van een dokter, terwijl hij bezig was met de gewonde Brazil Thompson arriveerde er een Duitse patrouille die getipt was over hun aanwezigheid. De Duitsers namen de zwaargewonde George Brennan en de gewonde Brazil Thompson gevangen en werden onder begeleiding  naar het St-Lidwina ziekenhuis in Schijndel gebracht. De overige twee bemanningsleden van deze glider wisten direct naar de landing met hulp van de ondergrondse hun eigen manschappen in de buurt van Son te bereiken.
Bronnen: http:www//media.nara.gov/
EE-2514 S.William Preus
EE-2601 James A. Swanson
EE-2736 George F. Brennan
http:www//fold3.com
http://www.airbornetroopcarrier.com/
Schijndel in de frontlijn
Het Groene Buiten http://www.vvvsint-michielsgestel.nl/
Oral History George Brennan
Oral History James A. Swanson